Open main menu
Home
Random
Recent changes
Special pages
Community portal
Preferences
About Wikipedia
Disclaimers
Incubator escapee wiki
Search
User menu
Talk
Dark mode
Contributions
Create account
Log in
Editing
Chewa language
(section)
Warning:
You are not logged in. Your IP address will be publicly visible if you make any edits. If you
log in
or
create an account
, your edits will be attributed to your username, along with other benefits.
Anti-spam check. Do
not
fill this in!
===Concords=== Pronouns, adjectives, and verbs have to show [[Agreement (linguistics)|agreement]] with nouns in Chichewa. This is done by means of prefixes, for example: *{{lang|ny|Uyu ndi mwaná wángá}} 'this is my child' (class 1) *{{lang|ny|Awa ndi aná ángá}} 'these are my children' (class 2) *{{lang|ny|Ichi ndi chímanga chánga}} 'this is my maize' (class 7) *{{lang|ny|Iyi ndi nyumbá yángá}} 'this is my house' (class 9) Class 2 (the plural of class 1) is often used for respect when referring to elders. According to Corbett and Mtenje, a word like {{lang|ny|bambo}} 'father', even though it is singular, will take plural concords (e.g. {{lang|ny|bambo '''a'''nga akuyenda, ndiku'''wa'''ona}} 'my father is walking, I see him'); they note that to use the singular object-marker {{lang|ny|-mu-}} would be 'grossly impolite'.<ref>Corbett & Mtenje (1987), p. 10.</ref> The various prefixes are shown on the table below: {| class="wikitable" style="text-align: center;" |+ Table of Chewa concords |- ! ! noun ! English ! this ! that ! pron ! subj ! object ! num ! rem ! of ! of+vb ! other ! adj |- ! 1 | {{lang|ny|mwaná}}||''child''||{{lang|ny|uyu}}||{{lang|ny|uyo}}||{{lang|ny|yé-}}||{{lang|ny|a-}}||{{lang|ny|mú/ḿ-}}||{{lang|ny|m/(mu)-}}||{{lang|ny|uja}}||{{lang|ny|wá}}||{{lang|ny|wó-}}||{{lang|ny|wína}}||{{lang|ny|wám-}} |- ! 2 | {{lang|ny|aná}}||''children''||{{lang|ny|awa}}||{{lang|ny|awo}}||{{lang|ny|ó-}}||{{lang|ny|a-}}||{{lang|ny|-á/wá-}}||{{lang|ny|a-}}||{{lang|ny|aja}}||{{lang|ny|á}}||{{lang|ny|ó-}}||{{lang|ny|éna}}||{{lang|ny|áa-}} |- ! 3 | {{lang|ny|mutú}}||''head''||{{lang|ny|uwu}}||{{lang|ny|uwo}}||{{lang|ny|wó-}}||{{lang|ny|u-}}||{{lang|ny|-ú-}}||{{lang|ny|u-}}||{{lang|ny|uja}}||{{lang|ny|wá}}||{{lang|ny|wó-}}||{{lang|ny|wína}}||{{lang|ny|wau-}} |- ! 4 | {{lang|ny|mitú}}||''heads''||{{lang|ny|iyi}}||{{lang|ny|iyo}}||{{lang|ny|yó-}}||{{lang|ny|i-}}||{{lang|ny|-í/yí-}}||{{lang|ny|i-}}||{{lang|ny|ija}}||{{lang|ny|yá}}||{{lang|ny|yó-}}||{{lang|ny|ína}}||{{lang|ny|yái-}} |- ! 5 | {{lang|ny|díso}}||''eye''||{{lang|ny|ili}}||{{lang|ny|ilo}}||{{lang|ny|ló-}}||{{lang|ny|li-}}||{{lang|ny|-lí-}}||{{lang|ny|li-}}||{{lang|ny|lija}}||{{lang|ny|lá}}||{{lang|ny|ló-}}||{{lang|ny|lína}}||{{lang|ny|láli-}} |- ! 6 | {{lang|ny|masó}}||''eyes''||{{lang|ny|awa}}||{{lang|ny|awo}}||{{lang|ny|ó-}}||{{lang|ny|a-}}||{{lang|ny|-wá-}}||{{lang|ny|a-}}||{{lang|ny|aja}}||{{lang|ny|á}}||{{lang|ny|ó-}}||{{lang|ny|éna}}||{{lang|ny|áa-}} |- ! 7 | {{lang|ny|chaká}}||''year''||{{lang|ny|ichi}}||{{lang|ny|icho}}||{{lang|ny|chó-}}||{{lang|ny|chi-}}||{{lang|ny|-chí-}}||{{lang|ny|chi-}}||{{lang|ny|chija}}||{{lang|ny|chá}}||{{lang|ny|chó-}}||{{lang|ny|chína}}||{{lang|ny|cháchi-}} |- ! 8 | {{lang|ny|zaká}}||''years''||{{lang|ny|izi}}||{{lang|ny|izo}}||z{{lang|ny|ó-}}||{{lang|ny|zi-}}||{{lang|ny|-zí-}}||{{lang|ny|zi-}}||{{lang|ny|zija}}||{{lang|ny|zá}}||{{lang|ny|zó-}}||{{lang|ny|zína}}||{{lang|ny|zázi-}} |- ! 9 | {{lang|ny|nyumbá}}||''house''||{{lang|ny|iyi}}||{{lang|ny|iyo}}||{{lang|ny|yó-}}||{{lang|ny|i-}}||{{lang|ny|-í/yí-}}||{{lang|ny|i-}}||{{lang|ny|ija}}||{{lang|ny|yá}}||{{lang|ny|yó-}}||{{lang|ny|ína}}||{{lang|ny|yái-}} |- ! 10 | {{lang|ny|nyumbá}}||''houses''||{{lang|ny|izi}}||{{lang|ny|izo}}||{{lang|ny|zó-}}||{{lang|ny|zi-}}||{{lang|ny|-zí-}}||{{lang|ny|zi-}}||{{lang|ny|zija}}||{{lang|ny|zá}}||{{lang|ny|zó-}}||{{lang|ny|zína}}||{{lang|ny|zázi-}} |- ! 12 | {{lang|ny|kamwaná}}||''baby''||{{lang|ny|aka}}||{{lang|ny|ako}}||{{lang|ny|kó-}}||{{lang|ny|ka-}}||{{lang|ny|-ká-}}||{{lang|ny|ka-}}||{{lang|ny|kaja}}||{{lang|ny|ká}}||{{lang|ny|kó-}}||{{lang|ny|kéna}}||{{lang|ny|káka-}} |- ! 13 | {{lang|ny|tianá}}||''babies''||{{lang|ny|iti}}||{{lang|ny|ito}}||{{lang|ny|tó-}}||{{lang|ny|ti-}}||{{lang|ny|-tí-}}||{{lang|ny|ti-}}||{{lang|ny|tija}}||{{lang|ny|tá}}||{{lang|ny|tó-}}||{{lang|ny|tína}}||{{lang|ny|táti-}} |- ! 14 | {{lang|ny|utá}}||''bow''||{{lang|ny|uwu}}||{{lang|ny|uwo}}||{{lang|ny|wó-}}||{{lang|ny|u-}}||{{lang|ny|-ú-}}||{{lang|ny|u-}}||{{lang|ny|uja}}||{{lang|ny|wá}}||{{lang|ny|wó-}}||{{lang|ny|wína}}||{{lang|ny|wáu-}} |- ! 15 | {{lang|ny|kugúla}}||''buying''||{{lang|ny|uku}}||{{lang|ny|uko}}||{{lang|ny|kó-}}||{{lang|ny|ku-}}||{{lang|ny|-kú-}}||{{lang|ny|ku-}}||{{lang|ny|kuja}}||{{lang|ny|kwá}}||{{lang|ny|kó-}}||{{lang|ny|kwína}}||{{lang|ny|kwáku-}} |- ! 16 | {{lang|ny|pansí}}||''underneath''||{{lang|ny|apa}}||{{lang|ny|apo}}||{{lang|ny|pó-}}||{{lang|ny|pa-}}||{{lang|ny|-po}}||{{lang|ny|pa-}}||{{lang|ny|paja}}||{{lang|ny|pá}}||{{lang|ny|pó-}}||{{lang|ny|péna}}||{{lang|ny|pápa-}} |- ! 17 | {{lang|ny|kutsogoló}}||''in front''||{{lang|ny|uku}}||{{lang|ny|uko}}||{{lang|ny|kó-}}||{{lang|ny|ku-}}||{{lang|ny|-ko}}||{{lang|ny|ku-}}||{{lang|ny|kuja}}||{{lang|ny|kwá}}||{{lang|ny|kó-}}||{{lang|ny|kwína}}||{{lang|ny|kwáku-}} |- ! 18 | {{lang|ny|mkatí}}||''inside''||{{lang|ny|umu}}||{{lang|ny|umo}}||{{lang|ny|mó-}}||{{lang|ny|m/mu-}}||{{lang|ny|-mo}}||{{lang|ny|m/mu-}}||{{lang|ny|muja}}||{{lang|ny|mwá}}||{{lang|ny|mó-}}||{{lang|ny|mwína}}||{{lang|ny|mwám'-}} |} There are 17 different noun classes, but because some of them share concords there are in fact only 12 distinct sets of prefixes.
Edit summary
(Briefly describe your changes)
By publishing changes, you agree to the
Terms of Use
, and you irrevocably agree to release your contribution under the
CC BY-SA 4.0 License
and the
GFDL
. You agree that a hyperlink or URL is sufficient attribution under the Creative Commons license.
Cancel
Editing help
(opens in new window)